ពត៌មានសុខភាព
សញ្ញាទាំងនេះជាអាការៈជំងឺរលាកខ្នែងពោះវៀន ដែលអ្នកត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន
អត្ថបទថ្មីៗ
រោគសញ្ញាជំងឺគ្រុនឈាមលើកុមារកម្រិតស្រាល និងធ្ងន់
ក្នុងអំឡុងពេលរដូវកាលទឹកជំនន់ សូមអាណាព្យាបាលទាំងអស់មេត្តាយកចិត្តទុកដាក់ គិតដល់សុខភាពបុត្រធីតារបស់លោកអ្នក អំពីបញ្ហាជំងឺគ្រុនឈាម ដែលជាជំងឺមួយប្រភេទបង្កឡើងដោយវីរុសគ្រុនឈាម ចម្លងតាមរយៈការខាំរបស់ មូសខ្លា ។ ជំងឺនេះកើតឡើងលើមនុស្សគ្រប់វ័យ ជាពិសេសក្មេងអាយុតិចជាង ១០ ឆ្នាំ ។
ដឹងទេថារាល់ថ្ងៃថ្លើមរបស់អ្នកមានតួនាទីអ្វីខ្លះ?
ថ្លើមប្រៀបដូចរោងចក្រដ៏ធំមួយនៅក្នុងខ្លួនយើងវាជាមណ្ឌល ត្រួតពិនិត្យ, ជាកន្លែងប្រមូលផ្តុំកាកសំនល់, ជាប្រពន្ធ័ចម្រោះ មាននយ័ថាមានតួនាទីច្រើនក្នុងថ្លើមតែ១នៃមនុស្សម្នាក់ៗ។ ថ្លើមយើងច្រោះឈាម១លីត្រកន្លះក្នុងមួយនាទី ។ វាបំលែងសារធាតុអាម៉ូញ៉ាក់(Ammonia) ដែលជាសារធាតុពុលបានមកពីចំណីអាហារជាតិសាច់(Protein) និងណាយត្រូជែន(Nitrogen)អោយទៅជាយូរៀល(Urea)ដើម្បីខ្លួនយើងអាចបញ្ចេញតាមទឹកនោមមកក្រៅបាន ។ ថ្លើមយើងធ្វើសំយោគ(Metabolize)ថ្នាំពេទ្យនិងស្រា ហើយវាក៏ជម្រះចោលនូវពួកបាក់តេរីអាក្រក់និងសារធាតុសំនល់រលួយផ្សេងៗពីចរន្តឈាមរត់ផងដែរ។
តើអ្វីជា ជំងឺផ្តាសសាយធម្មតា ?
ជំងឺ ផ្ដាសសាយ(Common cold ) គឺជាការបង្ករោគដោយមេរោគវីរ៉ុស នៅផ្លូវដង្ហើមផ្នែកខាងលើ, ជាទូទៅវាមិនមានផលប៉ៈពាល់ធ្ងន់ធ្ងរនោះទេ ហើយក្នេងអាយុក្រោយ6ឆ្នាំ គឺជាក្រុមក្មេងដែលប្រឈមជាងគេ។
ជំងឺរលាកបំពង់កមានរោគសញ្ញាអ្វីខ្លះ?
រលាកបំពង់ក ជាជំងឺរលាកផ្នែកខាងលើផ្លូវដង្ហើមដែលរលាក បំពង់សំឡេង និងបំពង់អាហារផ្នែកខាងលើក្នុងពេលតែមួយ។ បំពង់សំឡេងឆ្លើយតបនឹងប្រអប់សំឡេង ដែលមានសសៃសំឡេងជាអ្នកផលិតសំឡេង។ ឯការរលាកបំពង់កឆ្លើយតបទៅនឹងការរលាកបាតបំពង់ក។ ជាធម្មតាយើងអាចហៅថាឈឺ ក។ ករណីទាំងពីរមានដើមកំណើតពីវីរុស និងកើតឡើងទាំងពីរព្រមគ្នា។
រោគសញ្ញា ៧ យ៉ាងនេះ អាចបង្ហាញថាជិតកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមហើយ
អ្នកស្ថិតក្នុងស្ថានភាពត្រៀមកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែម មានកម្រិតជាតិស្ករខ្ពស់ជាងធម្មតា ប៉ុន្តែគ្រូពេទ្យមិនទាន់ចាត់ទុកអ្នកទាំងនោះថាមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមទេ។ បើតាម CDC អាមេរិក អ្នកស្ថិតក្នុងស្ថានភាពត្រៀមកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែម នឹងវិវត្តទៅជាអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមនៅប្រាំឆ្នាំបន្ទាប់ បើសិនជាមិនបានព្យាបាលទាន់ពេល។
មហារីកសុដន់ មានរោគសញ្ញាបែបណា?
មហារីកសុដន់ជាជំងឺដ៏កាចសាហាវមួយ និងច្រើនតែកើតលើស្ត្រីអាយុ៥០ឆ្នាំឡើងទៅ។ ថ្វីត្បិតតែមហារីកសុដន់ជាប្រភេទជំងឺមហារីកទូទៅបំផុតមួយ ប៉ុន្តែគ្នាយើងមួយចំនួននៅមិនទាន់យល់ច្បាស់ពីមូលហេតុបង្កនៅឡើយ។
កត្ដា៤យ៉ាងអាចបង្កឲ្យមានបញ្ហាគាំងបេះដូងទាំងនៅក្មេងបាន
យើងធ្លាប់តែឮថា បញ្ហាគាំងបេះដូងអាចកើតមានតែចំពោះមនុស្សចាស់ចាប់ពីវ័យ ៦០ឆ្នាំឡើងទៅ ប៉ុន្ដែបច្ចុប្បន្ននេះការគាំងបេះដូង ក៏អាចកើតមានចំពោះមនុស្សវ័យក្រោម៤០ឆ្នាំបានដែរ។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Luke Laffin ផ្នែកសុខភាព និង សរសៃឈាមបេះដូង នៃមន្ទីរព្យាបាល clevelandclinic មានប្រសាសន៍ថា ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ជំងឺគាំងបេះដូងក៏អាចកើតមានទៅលើមនុស្សវ័យចាប់ចន្លោះពី២០ឆ្នាំ ដល់៤០ឆ្នាំបានដែរ មិនចាំបាច់ទាល់តែចូលដល់វ័យចំណាស់នោះទេ ប៉ុន្ដែស្ថិតក្នុងភាគរយតិច។ ទាំងនេះគឺដោយសារតែការរស់នៅបានផ្លាស់ប្ដូរទម្លាប់ស្ទើរតែទាំងស្រុងទៅហើយ ទាំងការហូបចុក និង ការកាត់បន្ថយសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃ។ ជាក់ស្ដែងណាស់ ការរស់នៅដែលមានភាពសុខស្រួល រាងកាយមិនសូវមានសកម្មភាព ដូចជាការចំណាយពេលយូរម៉ោងអង្គុយធ្វើការមុខកុំព្យូទ័រ ការញ៉ាំអាហារកែច្នៃ អាហារមានជាតិខ្លាញ់ច្រើន ការផឹកគ្រឿងស្រវឹងច្រើនលើសកម្រិត ការការជក់បារី និង ប្រើប្រាស់សារធាតុញៀន ទាំងនេះធ្វើប៉ះពាល់ដល់សុខភាពយើងខ្លាំងណាស់។
ភ្ញាក់ពីគេងមានអារម្មណ៍ធេងធោង វិលមុខ តើមកពីអ្វី?
ហេតុអ្វីសុខៗស្រាប់តែមានអារម្មណ៍វិលមុខ ធេងធោង អស់កម្លាំងពេលព្រឹកពេលក្រោកពីគេង? ប្រាកដណាស់ អាការៈនេះអាចកើតមានជាទូទៅមិនកំណត់វ័យនោះទេ គ្រាន់តែភាគច្រើនកើតលើវ័យចំណាស់ច្រើនជាងក្មេងប៉ុណ្ណោះ។
រោគសញ្ញា៨យ៉ាងដែលបញ្ជាក់ថាតម្រងនោមរបស់អ្នកខ្សោយ
តម្រងនោមគឺជាសរីរាង្គដែលសំខាន់បំផុតសម្រាប់រាងកាយ។ តម្រងនោមច្រោះឈាមយកកាកសំណល់និងជាតិពុលដើម្បីបញ្ចេញមកក្រៅ ហើយចាត់ចែងដំណើរការនៃសម្ពាធឈាមរត់។ កាលណាតម្រងនោមធ្វើការមិនបានល្អទេ គេនិយាយថា”តម្រងនោមមានកង្វះសមត្ថភាព ឬតម្រងនោមខ្សោយ insuffisance rénale” ដែលនឹងធ្វើឱ្យយើងមានបញ្ហាសុខភាពផ្សេងៗជាច្រើន។ ក៏ប៉ុន្តែរោគសញ្ញានៃតម្រងនោមខ្សោយនេះកម្រនឹងលេចចេញមកណាស់ ព្រោះជំងឺនេះវាវិវត្តយឺតៗ ហើយវាច្រើនតែទាក់ទងគ្នាទៅនឹងជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងភាពចាស់ជរា ផងដែរ។
រោគសញ្ញានៃជំងឺមហារីកមាត់ស្បូន ស្រីៗគួរតែចាប់អារម្មណ៍មានអ្វីខ្លះ?
ជំងឺមហារីកមាត់ស្បូន ជាជំងឺដ៏កាចសាហាវមួយដែលស្ត្រីជាច្រើនជុំវិញពិភពលោកមួយចំនួនបានជួបប្រទះ។ មកទល់ពេលនេះក៏មានវ៉ាក់សាំងការពារជំងឺមហារីកមាត់ស្បូនហើយ តែទោះជាយ៉ាងណាយើងក៏នៅព្រួយបារម្ភពីសុខភាពផ្នែកសំខាន់នោះផងដែរ។
៧ សញ្ញាដំបូងៗ ដែលបង្ហាញថាអ្នកមានជំងឺវង្វេងវង្វាន់
ការសិក្សាបានបង្ហាញថា ជំងឺវង្វេងមិនមែនជាឈ្មោះជំងឺតែម្យ៉ាងនោះទេ តែវាជាពាក្យដែលពិពណ៌នាអំពីការប្រមូលផ្តុំនៃរោគសញ្ញា។ រោគសញ្ញាទាំងនេះអាចប៉ះពាល់ដល់ការចងចាំរបស់នរណាម្នាក់ ក៏ដូចជាសមត្ថភាពក្នុងការគិត និងទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកដទៃ។ យោងតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោក មនុស្សច្រើនជាង ៥៥ លាននាក់នៅទូទាំងពិភពលោករស់នៅជាមួយនឹងជំងឺវង្វេង ហើយច្រើនជាង ១០ លានករណីថ្មីត្រូវបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជារៀងរាល់ឆ្នាំ។
រោគសញ្ញាទាំងនេះ អាចនាំអោយមានជំងឺបាក់ទឹកចិត្តធ្ងន់ធ្ងរហើយ
ជំងឺបាក់ទឹកចិត្តធ្ងន់ធ្ងរ Unipolar ឬ Major depressive disorder សំដៅលើបញ្ហាផ្លូវអារម្មណ៍ មានពិបាកចិត្តជាប់រហូត បាត់បង់ចំណង់ចំណូលចិត្តជាដើម។ បាក់ទឹកចិត្តធ្ងន់ធ្ងរ Unipolar មិនអាចបែងចែកដាច់ថាខុសគ្នា រវាងជំងឺបាក់ទឹកចិត្ត និងជំងឺផ្លូវអារម្មណ៍ ផ្សេងគ្នាបានទេ ដែលគេសំដៅលើដំណាក់កាលអារម្មណ៍ទៅលើទំនាក់ទំនងបញ្ហាផ្លូវចិត្តធ្ងន់ធ្ងរចំនួន ២ មានបាក់ទឹកចិត្ត និងឡប់សតិ។ មួយវិញទៀត ជំងឺបាក់ទឹកចិត្ត Unipolar មានតែសញ្ញាធ្លាក់ចុះផ្លូវអារម្មណ៍ ឬក៏សញ្ញាអារម្មណ៍អវិជ្ជមានប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទប្រចាំសប្តាហ៍
